آسیب‌ها و انحراف‌های تفسیر بصره در دو قرن نخست هجری

Authors

  • محبوبه رضانیا ارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآنی خوی، خوی، ایران
  • نوروز امینی استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه گیلان،رشت، ایران
Abstract:

نخستین مفسر قرآن، طبق صریح قرآن، پیامبر است. پس از پیامبر با حضور بزرگان صحابه، به عنوان نخستین مراجع تفسیری آن روزگار، در شهرهای بزرگ آن عصر، همچون مکه، مدینه، کوفه و بصره، جغرافیای تفسیر و مباحث آن توسعه یافت و عالمان رشدیافته در این مراکز، گام‌‌هایی استوار در توسعه تفسیر برداشتند. با این حال توسعه جغرافیای تفسیر همیشه به سود این دانش نبوده و در مواردی، بنا به دلایل متعدد، آسیب‌‌هایی بر پیکره تفسیر وارد ساخته است. این مقاله مکتب تفسیری بصره را از این منظر مورد مطالعه قرار می‌‌دهد و می‌‌کوشد تا از رهگذر ارائه تصویری دقیق از حوزه تفسیری بصره، مهم‌‌ترین آسیب‌‌ها و انحراف‌‌های تفسیر بصره را بررسی کند. یافته‌‌ها حاکی از آن است که تفسیر بصره از جریان‌‌های تفسیرگریزی، جریان اعتزال، جریان اهل‌‌ حدیث و جریان اهل رای به شدت متأثر بوده و به همین خاطر آسیب‌‌هایی چند از این رهگذر متوجه تفسیر بصره شده‌‌است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رابطة آسیبها و انحرافهای اجتماعی با متغیرهای روان شناختی دانشآموزان

چکیده آسیبهای اجتماعی در بین دانش آموزان یکی از مهم ترین مسائل نظام های آموزشی در بسیاری از کشورهای جهان است. این مسئله علاوه بر هدر دادن بخش عظیمی از امکانات مالی و معنوی یک کشور، می تواند اثرات مخربی بر جامعه و فرد بگذارد و مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی را به وجود آورد از این رو نگاه به آسیب های اجتماعی در دانش آموزان باید به صورت یک پدیده مهم اجتماعی در نظر گرفته شود. هدف اصلی این تحق...

full text

فرایند ورود اسلام به قم در قرن نخست هجری

این مقاله به فرایند ورود اجباری یا اختیاری اسلام به شهر قم می­پردازد و در صدد است از یک سو نظریۀ پذیرش اجباری اسلام توسط اهالی قم را رد نماید و از سوی دیگر ایدۀ پذیرش آسان و از سرآگاهی اسلام از سوی قمی­ها را نقد کند. در این نوشته نکته­های زیر بررسی شده است: الف) قمی‌ها مقاومت‌های سختی در برابر عرب‌ها از خود نشان دادند، لیکن این بدان معنا نیست که اسلام نیز به زور و اکراه وارد فرهنگ مردم قم شد. ب...

full text

بررسی تغییرات انگاره سنت نبوی در طول دو قرن نخست هجری

دقت در تاریخ علم حدیث، بیان‌گر تحول و تطورات معنایی در مفهوم سنت در طول دو قرن نخست هجری است. تغییرات معنایی سنت در این دو قرن تحت تأثیر جریان‌های مختلف صورت گرفته است. اصحاب اثر، سنت را به مثابه سخنان پیامبر و صحابه و تابعین و سیره مسلمانان (بلاغات) می‌دانستند؛ اصحاب حدیث، دایره سنت را محدود کردند؛ اصحاب أرأیت، سنت را به معنای ایجاد فقهی تقدیرگرا و نظام‌مند برشمردند و سرانجام، اصحاب رأی، سنت ...

full text

اوضاع سیاسی و مذهبی قم در دو قرن نخست هجری

شهر باستانی قم و ناحیت آن از نواحی قدیمی ایالت ماد یا جبال بوده است ،قم از پر سابقه ترین مراکز شیعه نشین در ایران است، این منطقه در نیمه دوم قرن اول هجری، پذیرای مسلمانان عرب با گرایش شیعی شد و به یکی از قطب های علمی تشیع در عالم اسلامی تبدیل گردید. با ظهور اسلام و هجرت اعراب اشعری به قم، این شهر رنگ و بوی یک شهر شیعی را به خود گرفت،ورود اشعریان به منطقه قم حائز اهمیت بسیاری بود، اشعریان در تر...

15 صفحه اول

پایگاه اجتماعی زنان در قرن نخست هجری

زندگی اجتماعی زنان در تاریخ اسلام دارای فراز ونشیب های فراوانی بوده است، زن پیش از ظهور اسلام در مناطق مختلف جهان بویژه شبه جزیره عربستان وضعیت رقّت بار و اسفناکی داشت و گاه از کمترین حقوق فردی و اجتماعی خود محروم بود اما با ظهور اسلام در عصر نبوی به دنبال آن با اجرای احکام و قوانین الهی این قشر از افراد جامعه انسانی علاوه برحقوق فردی، از حقوق اجتماعی نیز برخوردار شدند بدین ترتیب زنان رفته رفته ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 33

pages  105- 132

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023